De natuur herstelt zich na een verwoestende uitbarsting

Op 18 mei 1980 barstte de vulkaan Mount St. Helens (Washington State, VS) uit. De enorme hoeveelheid as en gloedwolken die uit de vulkaan kwamen, verwoessten een groot gebied rondom de vulkaan. Vooral ten noorden van Mount St. Helens is veel vegetatie verwoest.

De NASA heeft een aantal satelieten rond de Aarde draaien. Eén van deze satelieten is de Landsat. De Landsat maakt foto's van het Aardoppervlak, en dan vooral van de vegetatie. Door Landsat afbeeldingen van voor, vlak na en lang na de uitbarsting achter elkaar te plakken krijg je een goed beeld van de verwoesting en wederopbouw van de natuur.

bron: Goddard Space Flight Center

De tekst tijdens de film is in het Engels. Dit wordt er gezegd: Voor de uitbarsting was de piek van de vulkaan bedekt met gletsjers/sneeuw, dit is wit op de foto. De vegetatie is rood gekleurd (dit is infrarood ligt dat de bomen en planten uitzenden). Dan, in 1984 wordt de Landsat 5 sateliet gelanceerd, deze kan ook foto's maken in de normale kleuren zoals wij die kennen. De vegetatie is nu weer groen op de afbeeldingen. Je ziet dat in 2009 de natuur een groot deel van het verwoestte gebied weer ingenomen heeft.

Sluiting van de Atlantische Oceaan

We leren het allemaal op school: Amerika en Europa drijven uit elkaar, ieder jaar een paar millimeter. Aan de andere kant van de wereld drijven de continenten juist naar elkaar toe: Amerika en Azië komen ieder jaar iets dichter bij elkaar te liggen. Nu lijkt hier een einde aan te komen: Wetenschappers van de universiteit van Monash (Melbourne) hebben aanwijzingen gevonden dat er voor de kust van Portugal een nieuwe subductiezone ontstaat (ook wel convergente zone genoemd, 2 platen bewegen naar elkaar toe). In de verre toekomst bewegen Amerika en Europa dus weer naar elkaar toe. Uiteindelijk botsen beide continenten op elkaar en vormt er een nieuw supercontinent.

Tektonische kaart van de zuidkust van Portugal.

De witte lijn met SIM (kaartje rechts boven) laat de nieuwe subductiezone zien.

bron

De Wilson cyclus
In de geschiedenis van onze planeet zijn de tektonische platen al vele malen verschoven. Soms vormden de platen supercontinenten (bijvoorbeeld Pangea), soms allemaal losse continenten (zoals vandaag de dag). De verandering van supercontinent naar losse continenten naar een nieuw supercontinent wordt de Wilson cyclus genoemd.

De Wilson cyclus uitgebeeld

Bron onbekend

Unieke ontdekking

De kusten langs de Atlantische Oceaan zijn passieve marges, het land gaat over in de oceaan, maar er vinden geen aardbevingen plaats (zoals bijvoorbeeld in Japan of Chili). De wetenschappers hebben de oceaanbodem voor de kust van Portugal in detail bestudeerd. Ze ontdekten nieuwe breuken en structuren die er voorheen niet waren.Ook zijn er in de afgelopen eeuw een aantal aardbevingen geweest, zoals de 1755 Lissabon beving die duiden op het ontstaan van een nieuwe subductiezone.

De wetenschappers zijn enorm enthousiast over deze ontdekking: het is de geboorte van een nieuwe subductiezone, een belangrijke ontbrekende schakel in de kennis van de plaattektoniek!

Wat hebben we hier aan? Over 50 miljoen jaar ben je met een uurtje vliegen in New York!

bron

Zelfgemaakte lava

Wetenschappers van het Dickinson College en de Universiteit van Syracuse hebben zelf lava gemaakt. In een speciale oven hebben ze 300kg lavastenen gesmolten. Om lavastenen te smelten heb je temperaturen van ~700 graden Celcius nodig. De onderzoekers hebben lang geexperimenteerd om mooie lavastromen te maken, maar het is ze gelukt! Kijk maar naar het volgende filmpje:

 

bron Robert Wysocki

In hun nieuwste experiment hebben de onderzoekers de zelfgemaakt lava over een blok ijs laten stromen. In dit experiment konden ze goed onderzoeken hoe lava en ijs op elkaar reageren. Veel vulkanen in de wereld hebben namelijk gletsjers, denk maar aan de vulkanen in IJsland. Tijdens een vulkaanuitbarsting is het lastig en/of gevaarlijk om in de buurt van de lava die over het ijs stroomt te komen. Daarom is het handig om deze situatie in een 'laboratorium' na te bootsen. 

De belangrijkste nieuwe inzichten die de onderzoekers verkregen hebben zijn:
- beter inzicht in hoe snel lava afkoelt
- beter inzicht in de snelheid waarmee lava over ijs en sneeuw stroomt
- beter inzicht in de vorming van bubbels in de lava door stoom
bron

Op onderstaand filmpje zie je goed dat de lava aan het 'koken' is, het ijs onder de lava sublimeert (gaat van vast ijs naar stoom) en het ontsnapt door de lava heen. Nadat de lava afgekoeld is, zie je een zwarte glimmende lavastroom vol met bubbels. In de natuur zijn vergelijkbare lavastromen gevonden. Dit experiment geeft inzicht in het ontstaan van deze lavastromen, die zijn grote kans gevormd door een reactie tussen ijs/water en lava.

bron Robert Wysocki

Popo laat van zich horen!

De vulkaan Popocatépetl ligt in Mexico, ongeveer 50 km ten zuiden van de hoofdstad Mexico-Stad. Popo (zoals de vulkaan liefkozend wordt genoemd) is een stratovulkaan, de top is 5,5 kilometer hoog. Sinds 1994 is Popo continue aan het rommelen. Zo nu en dan stoot hij een aspluim uit, zo ook afgelopen maand. Een aantal grote explosies leidde tot asval in dorpen en steden rond de vulkaan.

Een rustige dag! 

De besneeuwde top van de vulkaan Popocatépetl, met op de achtergrond de vulkaan Iztaccihuatl.

(bron: Mauricio Fierro Evans)

Kleine uitbarsting op 17 juni 2013. De aspluim bevatte hete stenen en gas, 

wat kleine branden op de hellingen veroorzaakte.

(bron: WebcamsdeMexico)

Zoals je op de foto's ziet komt er vooral as en gas uit de vulkaan, en geen lavastromen of -fonteinen. De as wordt met stoten de kraterpijp uit geblazen. Er zit veel gestolde lava in de kraterpijp. Hierin bouwt de gasdruk zich op, en zo nu en dan komt de gas met de as naar buiten: een vulkanische explosie. In de onderstaande video zie je zo'n explosie, kijk maar goed naar de wolken rond de top, die zie je wegschieten. Deze explosies kun je op kilometers afstand van de vulkaan horen.

(bron: webcamsdemexico.com en Zie.nl)

Extra info:
- Hier kun je de webcamfoto's van Popo zien.
- Popo's facebook pagina